Een eetstoornis: een constante competitie met jezelf en de wereld 

door | 8 nov 2022 | Blog

Gedachten als: “Ik kan het niet zo goed als zij”  en “Ik ben lelijk, (in vergelijking tot)”, helpen je geen steek verder, ze zijn naar en demotiverend. Gedachten als: “Ik heb vertrouwen in mijn lichaam” en “Ik leer elke dag”, zijn krachtig en geven je energie. 

Fijnere gedachten zorgen voor meer kracht en vertrouwen. Waarom blijven we dan toch zo negatief denken over onszelf? Het antwoord is simpel, omdat er vanaf kind af aan wordt gefocust op prestaties in vergelijking met anderen. Dus de focus op meer, beter, groter, mooier, en de vergelijking wordt gedaan aan de hand van cijfers: gewicht, geld, bezittingen, schoolcijfers, aantal likes etc. De constante competitie met jezelf en de wereld.

Op zoek naar geluk

Doordat wij mensen op zoek zijn naar geluk, kracht en gezondheid, gaan wij proberen om dit te bereiken door middel van meetbare doelen en vaardigheden. We gaan onszelf vergelijken met anderen, en willen beter, mooier, dunner, slimmer etc zijn dan een ander. Onze maatschappij is echter zo ingericht dat we allemaal zo gelijk mogelijk zijn of moeten worden. We moeten allemaal goed zijn in de vaardigheden die ons op school wordt aangeleerd, hierdoor krijgen we zeker tot een jaar of 16 maar weinig de mogelijkheid om ons te ontwikkelingen vanuit onze eigen aangeboren talenten en behoeften.

Bovendien wordt ‘ander gedrag’ bestempeld als verkeerd. Zo krijgt een druk kind al snel ADHD en medicatie voorgeschreven, en heeft een kind die minder is in taalvaardigheid dyslexie en ga zo maar door. De focus ligt op het afwijkende gedrag van het kind in vergelijking tot andere kinderen, te verminderen. Het ‘afwijkende kind’ mag niet ZIJN zoals hij is, hij moet ook KUNNEN wat andere kinderen kunnen. Dus onze maatschappij is erop gericht dat we zoveel mogelijk hetzelfde zijn. 

Hetzelfde moeten zijn is een probleem

Het feit dat onze maatschappij erop is gericht dat we allemaal zoveel mogelijk hetzelfde moeten zijn, is een probleem omdat ons ego graag uniek wil zijn. Ons ego wil graag anders zijn dan een ander. Anders zijn dan een ander, of te wel uniek zijn, is prettig omdat het ons een gevoel zingeving geeft, we voelen ons belangrijk en onmisbaar. Je uniek voelen in de huidige maatschappij wordt ons knap lastig gemaakt, helemaal als kind of jongere. 

Uniek willen zijn is een levensbehoefte

Met de wens je uniek te voelen, is helemaal niets mis, sterker nog het is een van de vijf levensbehoeften! De vijf levensbehoefte van maslow zijn:

  • Primaire levensbehoefte
  • Bestaanszekerheid
  • Sociale behoefte
  • Erkenning 
  • Zelfontwikkeling

Uniek zijn kan je zowel schalen onder erkenning als zelfontwikkeling.

Constante competitie

Uniek willen zijn in deze maatschappij zorgt er al snel voor dat je in een race terecht komt, een constante competitie waar je niet uit kan stappen. Want als je eruit zou stappen weet je dat jij je belabberd gaat voelen. Want je bent afhankelijk van de externe prikkel geworden. Afhankelijk van beter zijn dan een ander, een goed cijfer, salarisverhoging een compliment etc.

Externe prikkel

Deze externe prikkel kan een compliment zijn van een ander, of een goed cijfer op school, of een hoger salaris dan een ander. Dit betekent dus ook direct dat je jezelf constant vergelijkt met andere om je heen, of personen op sociale media. En aangezien wij allemaal strenger voor onszelf zijn dan voor de ander, trekken wij bij deze vergelijkingen aan het kortste eind. De zoektocht naar die extere prikkel eindigd vaak in een rotgevoel en nog meer onzekerheid.De gedachten dat het nooit goed genoeg is en altijd beter kan blijft bestaan doordat je afhankelijk bent geworden van de externe prikkel. Afhankelijk zijn van je omgeving is lastig. 

Eetstoornis als externe prikkel

Een eetstoornis kan je het gevoel geven van (kortstondig) succes, en kan je het gevoel geven van beter in iets zijn dan een ander. Een eetstoornis kan je ook het gevoel geven dat de eetstoornis iets is wat alleen van jou is, en wat de maatschappij niet van je af kan pakken. Kortom een eetstoornis kan je je uniek laten voelen en jou die externe prikkels geven.

Zolang je eetstoornis voor jou dient om je uniek te voelen, om je ego een boost te geven, weet jij dat je uniek voelen altijd van korte duur is. Je weet dat het vergelijken en de competitie met jezelf en andere altijd maar door zou blijven gaan. Want helaas zijn wij altijd strenger voor onszelf dan voor andere. Wij vinden dat wij altijd minder goed, mooi, slim, dun zijn dan een ander ook wanneer dit helemaal niet zo is, wij kunnen onszelf niet objectief bekijken. Met als gevoel dat de eetstoornis weer wordt ingezet, om ons beter, uniek of gelukkig te voelen. Dit cirkeltje blijft constant maar doorlopen worden, en je kan hier pas uitstappen zodra jij je realiseert waar je echt naar verlangt en achterhaalt wat de grootste wens van de eetstoornis voor jou is. Denk eens na over de volgende vragen:

  • Herken jij dat je uiterlijk of gewicht een doel wordt? 
  • Waarom wil je een bepaald gewicht of uiterlijk? 
  • Wat is daar een voordeel van? 
  • Wat is de grootste wens van de eetstoornis voor jou en waarom?
  • Wat denken andere volgens jou als jij dit hebt bereikt?
  • Heb jij je ideale gewicht of uiterlijk al een keer bereikt?
  • Wat heb je gedaan toen dit zo was, heb jij toen een nieuw doel gesteld of ben jij tevreden gebleven met wat je hebt bereikt?

Afkicken

Afkicken van het goede gevoel dat je krijgt van cijfertjes (gewicht, calorieën, sporten), en vergelijken met anderen, complimenten is stap 1. Ga vanaf nu je leven eens niet beoordelen aan de hand cijfers en vergelijkingen met anderen maar aan de hand van hoe jij je voelt. Ga opzoek naar datgeen wat jou uniek en gelukkig maakt. Want een eetstoornis is niet uniek, een eetstoornis is een donderwolk die jouw echte talenten en creativiteit maskeren. 

Wij en onze omgeving hebben ons geleerd ons pas goed te voelen wanneer we ons doel hebben bereikt. En dit doel is vaak iets waarvan wij denken dat andere dit mooi vinden of goedkeuren. Vanaf nu zou jouw doel moeten zijn, hoe kan je geluk uit jezelf halen?  Geef eens antwoord op de vraag, wat jij zou doen als alles wat jij doet, en hoe jij eruit ziet het perfecte plaatje is voor alle andere mensen op de wereld. Wanneer voelde jij je onbezorgd, vrij en gelukkig? Wat heb je daarvoor gedaan om je zo te voelen? Hoe kan jij je nu weer zo voelen en dit gevoel vasthouden?

Over de auteur

Evalien ter Beek – Diëtist, Ortho-Pedagoog, eetprobleem en eetstoornisspecialist

Als (ortho-)pedagoog merkte Evalien dat er bij ouders, kind en jongere behoefte is aan ondersteuning op het gebied van voeding en de relatie met voeding. Vanuit deze behoefte eigen interesse voor voeding, is Evalien inmiddels geregistreerd diëtist. Door de unieke combinatie van pedagogiek en diëtetiek bezit zij over de juiste tools om de gewenste stappen te kunnen zetten en samen met cliënten blijvend resultaat te boeken. Inmiddels heeft Evalien honderden mensen, en hun naasten zowel nationaal als internationaal geholpen om af te komen van zijn/haar eetprobleem of eetstoornis.