Heb je wel eens in een achtbaan gezeten? Zo ja, dan ken je dat gevoel dat de veiligheidsbeugel dicht gaat, je voelt de spanning in je lijf toenemen. Je weet dat het stoeltje waar je in zit zo als een gek over een ijzeren rails gaat razen. Dus je pakt de twee handvaten van de veiligheidsbeugel stevig vast met je handen. Je houdt ze zo stevig vast, dat je knokkels er wit van worden. Want zolang jij je maar goed vasthoudt kan er niets gebeuren…
Natuurlijk weet jij ook wel dat het geen fluit uitmaakt of jij nou wel of niet die handvaten vasthoudt. Jij kan heel leuk proberen om de handvaten vast te houden, maar je weet ook 100 procent zeker dat je naar beneden valt wanneer de veiligheidsbeugel tijdens de rit omhoog schiet. En toch voelt het nog enger om met je handen in de lucht je ritje in de achtbaan te maken.
Wat is schijnveiligheid?
Het vasthouden van die beugels is iets wat je de meeste mensen in een achtbaan (op een gegeven moment) ziet doen. Het vasthouden van deze handvatten is een heel duidelijk voorbeeld van “Schijn-veiligheid”. Schijnveiligheid is iets wat op het eerste gezicht veilig lijkt, maar wanneer je er beter naar kijkt totaal nutteloos of zelf schadelijk is.
Schijnveiligheid + eetstoornis
Schijnveiligheid is een verschijnsel wat je vaak tegenkomt bij iemand met een eetstoornis of eetprobleem. De gedragingen die je van de eetstoornis moet doen, voelen in eerste instantie ook als veilig, of als een vorm van controle. Schijnveiligheid kan je ervaren door het tellen van calorieën, het weten van je gewicht, een strakke planning hanteren, of via een vast ritme sporten. Het controleren van getallen en het tellen van dingen die je wel of niet doet, kan je een sterk gevoel van veiligheid geven. Je denkt te weten wat er gaat gebeuren, je ervaart een gevoel van controle. Veiligheid is een menselijke basisbehoefte, en veiligheid voelt goed en vertrouwd. Met jezelf als mens in veiligheid brengen is helemaal niets mis. Streven naar schijnveiligheid, brengt geen stap verder en brengt je juist in een hele onveilige en onzekere situatie.
Waarom schijnveiligheid nastreven niet handig is.
Het lijkt zo onschuldig, te gaan voor de schijnveiligheid, want het voelt toch goed? Wat kan er nou gebeuren? Ja, je hebt wanneer jij controleert wat je eet, de garantie dat je precies weet wat je eet. En dat kan als veilig voelen. Je kan het als een vorm van controle ervaren. Maar is het ook echt veilig wat je aan het doen bent? Geef jij je lichaam nog wel alle vitamines en mineralen wat het nodig heeft? Of pleeg je roofbouw op je eigen lichaam? Ben je veel meer bezig met hoe je lichaam eruit ziet in plaats van met de gezondheid van je organen en een gezonde geest? En de belangrijkste vraag, jij ervaart controle, maar ben jij nog wel in control of heeft de eetstoornis het roer van je overgenomen? Kan jij nu besluiten totaal en volledig tegen de eetstoornis in te gaan? Is het antwoord hierop nee? Dan is het veilig om te stellen dat jij dus totaal geen controle hebt over je eigen leven.
Op zoek naar schijnveiligheid
Ben jij benieuwd of jij ook een schijnveiligheid in je leven hebt? Ga hier dan naar opzoek aan de hand van enkele vragen. De vragen die je jezelf hier kan stellen zijn:
- “Wat betekent controle voor mij?”
- “Wat doe ik om zekerheid te ervaren in mijn leven?”
- “Hoe ervaar ik controle/zekerheid in mijn leven”?
- “Hoe ga ik om met onzekerheid/variatie/spontaniteit in mijn leven?”
- “Is het geen wat ik doe, daadwerkelijk veilig of goed voor mij?”
- “Heb ik echt voor de volle 100 procent controle op wat er gebeurt met mij?”
- “Zorgen mijn keuzes er op de lange termijn voor dat ik in een onveilige situatie terecht kom?”
